در جامعهٔ ما نامِ امام حسین یادآورِ فضیلت‌هایی همچون “عزّت” و “آزادگی” است؛ در عین حال عاشورا‌ی او حکایت از “تمنای مرگ” هم میکند. “تمنای مرگ” یک تعبیر قرآنی، و یکی از شاخصه‌های عرفانِ شمس تبریزی و عرفانِ مولانا است. در بادیِ اَمر شاید عجیب بنظر برسد که مولانایی که بغایت طربناک و عاشقِ زندگی […]
از دیدگاه عارفان مسلمان بهشت و جهنم فقط یک خبر از آینده نیست که پیامبران آورده‌اند، بلکه ایندو صفت نَفْسِ (روح و جان) آدمی نیز هستند. به یک معنا بهشت و جهنم در درون ما قائم می‌‌شوند و صورت می‌‌پذیرند. لذا نَفْسِ بهشتی داریم و نَفْسِ جهنمی. حقیقتِ بهشت صلح است، و حقیقتِ جهنم نزاع […]
پرتو نور برنامه شماره ۱۳۶۳. مولانا در مثنوی و فیه ما فیه توصیه‌هایی به شاگردان و اصحابش دارد که چگونه میتوان شاد و با نشاط زندگی کرد. این توصیه‌ها همگی بر آمده‌اند از فهم او از منشأ شادی و موانع دستیابی به آن (که در در برنامه پیشین به آن پرداختیم). در این برنامه ۶ […]
پرتو نور برنامه شماره ۱۳۶۲. مثنوی و دیوان غزلیات در بردارنده زیر و زبر احوال مولانا، و غم و شادی او هستند. در این آثار به خوبی میتوان با رویکرد یک عارف با دو مقوله غم و شادی آشنا شد. در این برنامه ۳ پرسش را به مولانا در میان میگذاریم: ۱) ریشه غم و […]
پرتو نور برنامه شماره ۶۶۹. قلب (دل) پاک یکی از مفاهیم کلیدی در عرفان اسلامی است. بدون برخورداری از دلی پاک، هیچ کس در سلوک معنوی و زندگی اخلاقی توفیقی نخواهد داشت. و همینطور اگر آدمی دلش پیراسته از نیّت های پلید و خواسته های حقیر نباشد، تقرب به خداوند را هم تجربه نخواهد کرد. […]
پرتو نور برنامه شماره ۱۲۶۸. بنا بر تصور عارفان، خداوند در تار و پود این عالم تنیده است، به نحوی که هیچ نقطهٔ‌ای در این عالم عاری و تهی از خداوند نیست. خداوند نه مستقل از این عالم است و نه اضافه بر آن، بلکه این عالم عین ظهور اوست. حضور خداوند بقدری شدید و […]
پرتو نور برنامه شماره ۱۲۶۷. از همان دوران اولیه عارفان مسلمان معتقد بودند که خداوند را از طرق متعارف نمی‌‌توان شناخت، یعنی از طریق حسی (متد علوم تجربی) و طریق برهانی – استدلالی (متد فلسفی). خداوند محیط بر عالم است، از همین رو همچون نهنگ بزرگی است که در هیچ تور مفهومی و ادراکی جای […]
پرتو نور برنامه شماره ۱۲۶۶.”خدا” (الله) کانونی‌ترین مفهوم در قرآن کریم است. پرسش مهم این است که خدای قرآنی کیست؟ قرآن چه تصویر و تصوری از خدا عرضه میکند؟ قرآن یک متن فلسفی نیست که بطور منظم و سیستماتیک به به تجزیه و تحلیل مفهوم “خدا” به پردازد، از همین رو باید آیات پراکنده را […]
پرتو نور برنامه شماره ۱۲۶۵. بنا بر رای عارفان ما، خودشناسی راستین از راه تجربه‌های عادی یا پر کردن یک پرسشنامه (تست) روانشناسی میثر نیست. بلکه با شکستن چارچوب آگاهی کاذب از خویشتن، و شکستن “خود پنداری” به انجام می‌رسد. در ادبیات عرفانی ما ۳ راه عمده برای خودشناسی معرفی شده، که عارفان ما از […]
پرتو نور برنامه شماره ۱۲۶۴. عارفان ما می‌گویند که مهترین و مفیدترین دانش برای آدمی، دانش خودشناسی است. بنا بر رای مولانا، دانش دینی اگر بر خودشناسی استوار نباشد، عین نادانی و بیسوادی است. مراد از خودشناسی، “آگاهی یافتن از خویشتن” است. اما شناخت خویشتن سطوح مختلفی دارد. سطح نازلش اینست که آدمی بداند که […]
