پرتو نور برنامه شماره ۲۱۶۳. تصوّف تاریخ بلندی دارد، و مراحلی را طی کرد تا به بلوغ و اوج شکوفأیی خود در بزرگانی چون عطار و مولانا رسید. نهضت تصوّف در میان زاهدانِ مسلمان سر بَر آورد و در خاکِ زُهد روید. کسانی چون حسن بصری، ابراهیم اَدهم، رابعه و شفیق بلخی که امروزه آنها […]
Podcast: Play in new window | Download
در متون گران‌سنگ عرفانی ما همچون حدیقه سنایی، الهی نامه عطار، مثنوی مولانا و گلشن راز شبستری از دو زبان استفاده شده است: زبان قارسی و زبان عرفانی. عرفان (همانند فلسفه، فقه و علوم تجربی) زبان ویژه ای دارد. عارفان این زبان را برای انتقالِ تجاربِ روحانی و اندیشه های خودشان ساختند. این زبان که در […]
Podcast: Play in new window | Download
پرتو نور، برنامه شماره ۲۱۶۲. یکی از پرسش‌های مهم در الهیات این است که آیا انسان (بی نهایت کوچک) میتواند به خدا (بی نهایت بزرگ) نزدیک بشود؟ چگونه می‌‌توان این شکافِ عظیم را پُر کرد؟ عارفان ما از همان ابتدا معتقد بودند که این شکاف پُر شدنی است؛ انسان میتواند از شرایطِ بندگیِ خود فراتر […]
Podcast: Play in new window | Download
پرتو نور، برنامه شماره ۲۱۶۱. تَزکیه نَفْس (پالایش و پاکسازی درون) یکی از آموزه‌های بنیادین در ادیان وحیانی و طریقت‌های معنوی است، که در ادبیات عرفانی ما از آن به “جهاد اکبر” تعبیر میشود. جهادِ نَفْس، پیکار با خویشتن نیست، بلکه با بیگانه‌هایی است که به درون آدمی رخنه کرده و ماسک خودی به چهره […]
Podcast: Play in new window | Download
پرتو نور برنامه شماره ۲۱۶۰. همه نخبگان معنوی و مکاتب عرفانی، سکوت را یکی از لوازم پیشرفت معنوی می‌‌دانند. در متون عرفانی ما، هیچ متنی به اندازه مثنوی و برخی غزلیاتِ دیوان شمس به موضوع سکوت نپرداخته است. از همین رو شاید بتوان گفت که مولانا نظریه پرداز سکوت در عرفان ما است. در برخی […]
Podcast: Play in new window | Download
پرتو نور برنامه شماره ۱۸۶۲. روزه رمضان یکی از فرائض شرعی در اسلام است. روزه (صوم / صیام) در اصل یعنی امساک کردن و خودداری کردن از عمل. اما متعلَقِ امساک میتواند امور گوناگونی باشد. از همین رو بسته به اینکه فردِ روزه‌دار از چه چیزی امساک می‌‌کند، روزه او محتوای ویژه‌ای پیدا می‌‌کند. لذا […]
Podcast: Play in new window | Download
پرتو نور برنامه شماره ۲۰۶۲.آیا عرفان و تصوّف یکی هستند، و اگر نیستند، چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ برخی چون مولانا و محی الدین عربی و خواجه عبدالله انصاری، صوفی و عارف را معادل می‌‌گیرند (هرچند برخی پژوهش گران با این رای موافق نیستند). در دو قرن آغازین اسلامی، کسی را نمی‌‌شناسیم که خودش و […]
Podcast: Play in new window | Download
پرتو نور برنامه شماره ۱۹۶۷. عرفان ما را به منطقه راز‌های عالَم می‌‌بَرد. راز به معنای مجهول و ناشناخته نیست، بلکه “نا‌شناختنی” است: امری که با عقلِ فلسفی و متدِ علمی، قابل کشف و شناخت نیست. راز‌ها در آدمی “حیرت” پدید می‌‌آورند. حیرت هنگامی رخ می‌‌دهد که آدمی با امری مواجه میشود که اصلا در […]
Podcast: Play in new window | Download
پرتو نور برنامه شماره ۱۹۶۶. عرفان یک نِحلهٔ معنوی / معنویت گرا است که کمابیش در همهٔ فرهنگ‌ها یافت میشود. از همین رو، تنوع زیادی در میان مکاتبِ عرفانی وجود دارد. در عین حال، مکاتبِ عرفانی اشتراکاتی هم دارند؛ و شاید مهترین فصلِ مشترک آنان، توجّه به باطنِ (درون) است. حقیقت در زیر قشرِ ستبری […]
Podcast: Play in new window | Download
در قرآن کریم آیه‌ای در ارتباط با “راه پیامبر” وجود دارد که بسیار تأمل بر‌انگیز است. این آیه در حقیقت فرمان الهی به پیامبر است: “بگو! اگر به خداوند عشق می‌‌ورزید، بدنبال من آئید”. راه پیامبر چه بود؟ او میخواست پیروانش را به چه مقصدی برساند؟ او پیروانش را به چه امری فرا خواند؟ از […]
Podcast: Play in new window | Download